Doskonały oczyszczacz powietrza może naprawdę poprawić jakość Twojego życia – redukując alergeny, takie jak pyłki i zarodniki pleśni, oraz chroniąc przed dymem z pożarów i innymi rodzajami dymu. Jednak aby można było go uznać za doskonały, oczyszczacz powietrza musi być wystarczająco wydajny, aby oczyścić powietrze w dużym salonie lub pokoju zabaw, oraz na tyle cichy, aby można było spać w jego pobliżu w sypialni, oraz na tyle tani, aby rozsądnie było mieć kilka urządzeń rozmieszczonych w całym domu. Przetestowaliśmy sporo różnych oczyszczaczy powietrza, uważamy, że Coway Airmega 300S jest wśród nich najlepszy.
Coway Airmega to rewelacyjny cichy i wydajny oczyszczasz powietrza. Ich filtry, a nawet płyty czołowe są wymienne. Podobnie posiada funkcję wyłączania wyświetlacza, która pozwala na przyciemnienie świateł, co jest bardzo cenne w przypadku używania go w sypialni. Oczyści powietrze w pomieszczeniu nawet do 70m2. Coway Airmega to urządzenie wyjątkowo energooszczędne. Gorąco polecamy ten model
Winix U450 jest wyjątkowo skuteczny w przypadku cząstek stałych, wychwytując 99,9% dymu w naszym pomieszczeniu testowym w ciągu zaledwie 30 minut na wysokim poziomie i 97,2% na średnio-wysokim poziomie, w trakcie czego emituje łatwy do przeżycia poziom 40 decybeli. W obu przypadkach jest to nieco lepszy wynik niż ten, który uzyskaliśmy z Coway Airmega, choć w praktyce różnice są nieznaczne: Oba urządzenia, gdy są używane w sposób ciągły, tak jak w większości domów, obniżą poziom cząsteczek do niemal zera w czasie poniżej godziny i utrzymają go na tym poziomie. Nadal preferujemy Coway Airmega ze względu na niższe zużycie energii, mniejszy wizualny ślad, funkcję wyłączania wyświetlacza i bardziej atrakcyjny wygląd, ale jest to wyrównany wyścig.
Blueair Blue 411 jest podobny w możliwościach do Coway Airmega i modelu Winix. Zmniejszył poziom dymu o 99,9% w ciągu 30 minut na poziomie wysokim i o 94,2% na poziomie średnim. Jego funkcja automatyczna, którą Blueair wprowadził do linii Blue Pure pod koniec 2020 roku, monitoruje jakość powietrza w pomieszczeniu i odpowiednio dostosowuje prędkość wentylatora. Posiada również inne cechy, które lubimy, w tym szczególnie cichą pracę, wspaniałą wydajność energetyczną i panel sterowania, który automatycznie przyciemnia się po dostosowaniu ustawień. Ten model jest również szczególnie atrakcyjny, z tweedową, nadającą się do prania pokrywą, która jest dostępna w kilku stonowanych kolorach. Dwa drobne minusy: Lampka wskaźnika jakości powietrza, jasnoniebieska dioda LED, wyłącza się tylko wtedy, gdy urządzenie pracuje na najwolniejszym ustawieniu, a Blueair zaleca wymianę filtrów co sześć miesięcy, co zwiększa roczne koszty uzycia
Oczyszczacze powietrza HEPA robią jedną rzecz i robią to bardzo dobrze: usuwają drobne cząsteczki z powietrza. Są szczególnie dobre w szybkim filtrowaniu najbardziej powszechnych alergenów unoszących się w powietrzu, w tym kurzu i pyłków; pleśni, zarodników grzybów; sierści zwierząt domowych; roztoczy i ich odchodów; sadzy z samochodów; dymu tytoniowego, marihuanowego i dymu z pożarów. Oczyszczacze HEPA wychwytują również wiele patogenów przenoszonych drogą powietrzną, w tym większość bakterii i wirusów. Szczegółowe omówienie ich potencjalnego wpływu na cząsteczki koronawirusów znajduje się w dalszej części rozdziału.
Właściciele oczyszczaczy powietrza oferują obszerne, niemal powszechne świadectwa, że urządzenia te poprawiają ich sen, zmniejszają alergie lub łagodzą objawy astmy, a ostatnie badania zaczęły badać związek między zanieczyszczeniem powietrza cząstkami stałymi a zwyrodnieniowymi zaburzeniami mózgu, w tym chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona. Według badań MIT z 2013 r. samo zanieczyszczenie powietrza pochodzące z emisji spalin w USA powoduje 200 000 przedwczesnych zgonów rocznie.
Jednak w USA oczyszczacze powietrza nie mogą być sprzedawane jako urządzenia medyczne. Dzieje się tak dlatego, że wyjątkowo trudno jest oddzielić znane, wymienione powyżej wpływy jakości powietrza od innych czynników środowiskowych i genetycznych, które wpływają na zdrowie.
Filtry HEPA (high-efficiency particulate air) nie wychwytują lotnych związków organicznych (VOC, lub szerzej – zapachów i oparów). Do ich redukcji potrzebne są znaczne ilości adsorbentu (zwykle węgla aktywnego i/lub tlenku glinu, które chemicznie wiążą się z lotnymi związkami organicznymi i neutralizują je). Niektóre z nich wykorzystują również klasę minerałów zwanych zeolitami, których niezwykle drobne pory pozwalają im działać jak filtry molekularne.
Żaden oczyszczacz powietrza nie może nic zrobić z alergenami, bakteriami lub wirusami, które osiadły na meblach i innych powierzchniach. Aby usunąć alergeny, takie jak sierść zwierząt domowych i pyłki, potrzebujesz odkurzacza lub mopa. Aby pozbyć się wirusów i bakterii, potrzebny jest środek do dezynfekcji.
Oczyszczacze powietrza z filtracją HEPA wychwytują cząsteczki wielkości (i dużo mniejsze niż) wirusa wywołującego COVID-19, więc odpowiedź brzmi: tak. Średnica koronawirusa wynosi około 0,125 mikrona (125 nanometrów). Mieści się to dokładnie w zakresie wielkości cząsteczek, które filtry HEPA wychwytują z niezwykłą skutecznością: 0,01 mikrona (10 nanometrów) i więcej. Niektóre media błędnie podały, że filtry HEPA nie filtrują cząsteczek o wielkości poniżej 0,3 mikrona i dlatego nie mogą wychwytywać koronawirusów przenoszonych drogą powietrzną. To nieprawda. Badania NASA nad filtracją HEPA są dość techniczne, ale dobrze wyjaśniają, dlaczego filtry HEPA są w rzeczywistości najbardziej skuteczne – prawie w 100% przy 0,01 mikrona
Mniej jasne jest to, czy oczyszczacz HEPA jest w stanie wychwycić wirusa przed punktem inhalacji. Jeśli na przykład siedzisz obok kogoś, kto ma COVID-19, oczyszczacz powietrza znajdujący się po drugiej stronie pokoju raczej nie zapewni Ci odpowiedniej ochrony. W związku z tym pojawia się kolejne pytanie bez odpowiedzi, dotyczące skuteczności oczyszczacza powietrza: Jaki poziom narażenia na działanie wirusa powoduje rozpoczęcie infekcji? Uważnie śledzimy ten temat i doceniamy ciągłe wsparcie naszych czytelników, którzy pomagają nam w utrzymaniu dokładnych, aktualnych informacji.
Ale nawet jeśli zdecydujesz się na użycie oczyszczacza powietrza jako środka ochronnego, zalecamy, abyś nadal ściśle przestrzegał innych, od dawna stosowanych zaleceń, w tym dystansu społecznego, noszenia nakrycia twarzy w pomieszczeniach i wśród tłumu ludzi, częstego mycia rąk i stosowania środków dezynfekujących na często dotykanych powierzchniach (chociaż wskaźnik przenoszenia wirusa COVID-19 z powierzchni, tzw. przenoszenie przez fomity, wydaje się być bardzo niski, mniej niż jeden na 10 000). „Najlepszym sposobem zapobiegania chorobie jest unikanie kontaktu z tym wirusem”.
Tak. Oczyszczacze powietrza HEPA są niezwykle skuteczne w usuwaniu cząsteczek dymu z powietrza. (W rzeczywistości do ich testowania używamy dymu, więc nasze oceny bezpośrednio odzwierciedlają ich zdolność do jego usuwania). Jednak w przypadku pożaru oczyszczacze są częścią większej strategii ograniczania dymu.
Aby w pełni wykorzystać możliwości oczyszczacza powietrza, należy go odpowiednio skonfigurować, właściwie obsługiwać i przeprowadzać bardzo sporadyczne czynności konserwacyjne. Poniżej znajduje się lista czynności, które należy wykonać:
Usuń opakowania. Większość oczyszczaczy powietrza dostarczana jest z zainstalowanymi filtrami, ale również zapakowane są one plastikowe opakowania. Można nie zdawać sobie sobie sprawy, że trzeba usunąć plastik przed włączeniem oczyszczacza. Otwórz więc swoje urządzenie i, jeśli filtry są zapakowane, rozpakuj je i zainstaluj ponownie. Na filtrach HEPA powinna znajdować się strzałka lub inne oznaczenie wskazujące ich prawidłową orientację.
Umieść je prawidłowo. Zainstaluj swój oczyszczacz w odległości co najmniej 45cm od ściany i mebli, najlepiej w pobliżu środka pomieszczenia, w którym będziesz go używać.
Najlepiej, aby na jedno pomieszczenie przypadał jeden oczyszczacz. Oczyszczacze powietrza najlepiej sprawdzają się na sąsiadującej przestrzeni; jeśli chcesz oczyścić powietrze zarówno w salonie, jak i w sypialni, najlepiej kupić oczyszczacz do każdego pomieszczenia lub przenosić jeden oczyszczacz ze sobą.
Ponadwymiarowy jest lepszy niż niewymiarowy. Lepiej mieć „za dużo oczyszczacza” niż za mało. Producenci zwykle opierają swoje zalecenia dotyczące wielkości pomieszczenia na testach z urządzeniami ustawionymi na wysokie obroty, bez wątpienia dla celów marketingowych. Ale wysokie ustawienie jest zwykle zbyt głośne, aby oglądać telewizję lub spać przy nim. Oczyszczacze przeznaczone do pomieszczeń większych niż to, w którym zamierzasz ich używać, mogą pracować na niższych, cichszych prędkościach.
Utrzymuj oczyszczacz w ruchu. W typowych warunkach zalecamy, aby oczyszczacze powietrza pracowały 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, na „cichym” ustawieniu, które definiujemy jako 50 decybeli (dBA) lub mniej. Oznacza to zazwyczaj ustawienie średnie w oczyszczaczach trzybiegowych lub wysokie-średnie w urządzeniach czterobiegowych. W szczególności oznacza to unikanie ustawienia „automatycznego”, w które wyposażone są niektóre oczyszczacze. Zalecamy unikanie tej funkcji z dwóch powodów. Po pierwsze, nie ma sposobu, aby stwierdzić, czy czujnik, którego te urządzenia używają do określenia swoich automatycznych cykli włączania/wyłączania, działa prawidłowo. Po drugie, w zależności od tego, co producent określa jako „wystarczająco złą” jakość powietrza, automatyczne ustawienie może pozwolić, aby powietrze w domu było dość mocno obciążone cząstkami stałymi przed włączeniem oczyszczacza.
W znanych warunkach złej jakości powietrza, takich jak podczas pobliskiego pożaru, zalecamy uruchomienie oczyszczaczy na wysokim poziomie przez godzinę, a następnie na poziomie cichym/średnim.
Trzymaj drzwi i okna zamknięte. Podczas korzystania z oczyszczacza powietrza powinieneś trzymać drzwi i okna zamknięte. Przeciąg lub otwarte drzwi mogą wciągnąć niefiltrowane powietrze do pomieszczenia szybciej, niż oczyszczacz jest w stanie sobie z nim poradzić. Zwykły ruch pieszych w pomieszczeniu nie stanowi problemu; wystarczy zamknąć za sobą drzwi.
Czyść filtr wstępny co miesiąc. Aby uzyskać optymalną wydajność, co około miesiąc odkurz, wytrzyj lub wypłucz filtr wstępny (wyglądem przypominający kratkę okienną lub plastikową siatkę). Filtr wstępny wyłapuje większe cząsteczki, takie jak sierść zwierząt domowych, a utrzymanie go w czystości pomaga filtrowi HEPA pracować bez przeszkód z drobnymi cząsteczkami.
Zaplanuj wymianę filtra. Łatwo jest zapomnieć o sporadycznym obowiązku wymiany filtrów w oczyszczaczu – ustaw przypomnienie w kalendarzu. Producenci oczyszczaczy zwykle zalecają coroczną wymianę, ale dla pewności sprawdź instrukcję obsługi; niektórzy zalecają rzadszą lub częstszą wymianę. Uważamy, że najrozsądniej jest stosować się do zaleceń producenta, ale przekonaliśmy się również, że filtry HEPA działają jak nowe nawet po roku ciągłego użytkowania, więc jeśli odważysz się przekroczyć o kilka miesięcy podaną żywotność filtra, prawdopodobnie nie będzie z tego powodu żadnej tragedii.
HEPA to skrót od angielskiej nazwy high-efficiency particulate air. Technologia ta jest wynikiem przemysłowej potrzeby, która stała się krytyczna w erze atomowej: duże ilości bardzo czystego powietrza, niezbędnego do produkcji mikroprocesorów i innych wrażliwych instrumentów. Szczęśliwie, filtracja HEPA jest również zasadniczo prosta i tania, co oznacza, że jest dziś dostępna dla każdego.
Filtracja HEPA jest procesem fizycznym, ale nie jest to proces podobny do tego, który większość ludzi wyobraża sobie myśląc o filtrze: siatka, durszlak, a może moskitiera, gdzie cząsteczki większe od otworów są wyłapywane, a reszta przechodzi przez nie. W oczyszczaczach HEPA wentylator wciąga cząsteczki zawieszone w powietrzu przez gęsty, filcowy filtr, który ma miliardy maleńkich szczelin o różnej wielkości. Powietrze przechodzi prawie bez przeszkód – stąd „wysoka wydajność” w HEPA – ale labiryntowa sieć włókien zatrzymuje prawie wszystkie cząsteczki, od „dużych”, takich jak pyłki (10 mikronów lub więcej), aż do ultra drobnych, 10-nanometrowych (0,01 mikrona). (To jest mniejsze niż pojedynczy wirus).
Włókna w filtrze HEPA wychwytują cząsteczki unoszące się w powietrzu na trzy podstawowe sposoby (PDF). Największe z nich, o wielkości 0,5 mikrona i więcej, są wychwytywane poprzez uderzenie: Nie mogąc zmienić swojego kursu z powodu pędu, po prostu wpadają na włókna i przylegają do nich. Cząstki mniejsze niż 0,5 mikrona, ale nie dużo mniejsze, są wychwytywane przez przechwytywanie: Ich mniejszy pęd pozwala im płynąć wokół niektórych włókien, ale w końcu zbliżają się na tyle, aby dotknąć jednego włókna po drodze, i znowu się do niego przyklejają. Wreszcie, bardzo drobne cząsteczki, a mianowicie te poniżej 0,1 mikrona, lub co najwyżej jednej piątej średnicy włókien, odbijają się losowo i spowalniane przez ich interakcje z atomami i cząsteczkami atmosferycznymi, a w końcu dryfują lub odbijają się od włókna filtracyjnego, gdzie (jeszcze raz) przylegają; proces ten nazywany jest dyfuzją. W rezultacie praktycznie wszystkie cząsteczki zostają szybko wychwycone, a przepływ powietrza jest tylko nieznacznie utrudniony.